Η «αόρατη» ορθοδοντική

Η ορθοδοντική θεραπεία έχει πλέον καθιερωθεί ως μια απαραίτητη φροντίδα των παιδιών μας. Η θεραπεία γίνεται από ορθοδοντικούς, δηλαδή οδοντιάτρους που πέραν των οδοντιατρικών σπουδών έχουν κάνει επιπλέον τέσσερα χρόνια ειδικότητας που ακολουθούνται από αντίστοιχες εξετάσεις . Η πραγματοποίηση της θεραπείας από ειδικό ορθοδοντικό εξασφαλίζει ένα καλό αποτέλεσμα.

Σε παιδιά και εφήβους η θεραπεία συνήθως γίνεται με χρήση είτε ορθοδοντικών συσκευών που οι ασθενείς μπορούν να αφαιρούν από το στόμα, τα γνωστά «μασελάκια» (Φωτογραφία 1), είτε με μεταλλικά άγκιστρα που κολλώνται πάνω στα δόντια (σιδεράκια) μέχρι το τέλος της θεραπείας (Φωτογραφία 2). Στις ηλικίες αυτές τα παιδιά δεν ενοχλούνται ιδιαίτερα από την αισθητική επιβάρυνση που ίσως προκαλούν οι μηχανισμοί αυτοί. Εξάλλου εδώ και δεκαετίες είναι συνηθισμένο να βλέπει κανείς αγόρια και κορίτσια με «σιδεράκια», ενώ, σε πολλές περιπτώσεις, τα σιδεράκια θεωρούνται της μόδας μεταξύ των εφήβων.

Σε ενήλικες ασθενείς που δεν έκαναν τη θεραπεία σε νεαρή ηλικία και αποφασίζουν να ασχοληθούν με αυτήν είτε λόγω στοματικής υγείας είτε για αισθητικούς λόγους, τίθεται σοβαρότερα το θέμα της αισθητικής επιβάρυνσης από τους ορθοδοντικούς μηχανισμούς. Καθώς το ποσοστό των ενήλικων ασθενών έχει αυξηθεί σημαντικά, οι τεχνικές της επιστήμης βελτιώνονται και όσον αφορά την αισθητική. Έτσι, εκτός από τα μεταλλικά άγκιστρα είναι δυνατόν να χρησιμοποιούνται άγκιστρα από διάφανη πορσελάνη, τα οποία, λόγω διαφάνειας, εναρμονίζονται με το χρώμα των δοντιών, με αποτέλεσμα την ελάχιστη αισθητική επιβάρυνση (Φωτογραφία 3).

Πρόσφατα ίσως έχετε ακούσει για τη λεγόμενη «αόρατη ορθοδοντική», δηλαδή τα συστήματα τύπου «Invisalign» ή «Clear aligner» , που έχουν ακόμη μικρότερη αισθητική επιβάρυνση. Εδώ η μετακίνηση των δοντιών γίνεται μέσω μιας σειράς διαφανών ναρθήκων (Φωτογραφίες 4 και 5) που καλύπτουν όλη την οδοντοστοιχία και φαίνονται ακόμα λιγότερο και από τα ήδη σχεδόν αόρατα διάφανα άγκιστρα. Τα πλεονεκτήματα αυτών των ναρθήκων είναι τα εξής:

1. Είναι κατάλληλοι για ενήλικες που δεν επιθυμούν να φορέσουν σιδεράκια.
2. Η θεραπεία είναι ανώδυνη εκτός από μιαμικρή ενόχληση την πρώτη ημέρα
3. Επιτρέπουν τον καλό καθαρισμό δοντιών και ούλων καθώς αφαιρούνται από το στόμα
4. Καθαρίζονται εύκολα με οδοντόκρεμα και οδοντόβουρτσα, παραμένοντας έτσι διαφανείς

Βεβαίως, καθώς οι δυνάμεις που μπορεί να ασκηθούν μέσω των διαφανών ναρθήκων είναι περιορισμένες, η μέθοδος αυτή ενδείκνυται μόνο για απλές περιπτώσεις θεραπείας που παρουσιάζονται συνωστισμοί ή διαστήματα στα μπροστινά δόντια. Όταν υπάρχουν σοβαρότερα προβλήματα απαιτείται οπωσδήποτε η χρήση των ακίνητων μηχανισμών με διάφανα άγκιστρα, ενώ προς το τέλος η θεραπεία μπορεί να ολοκληρωθεί με διάφανους νάρθηκες.

Όπως σε όλα τα ορθοδοντικά προβλήματα έτσι και στην περίπτωση της θεραπείας με νάρθηκες το σχέδιο θεραπείας πρέπει να γίνεται από ειδικό. Με τις οδηγίες του, ο κάθε νάρθηκας κατασκευάζεται ειδικά για τον ασθενή με τη βοήθεια ενός προγράμματος υπολογιστή υψηλών προδιαγραφών που, μετά από πολλούς υπολογισμούς, διαμορφώνει τον νάρθηκα ώστε τα δόντια να οδηγούνται αρμονικά και σταδιακά στην επιθυμητή θέση. Προφανώς τα προγράμματα αυτά πρέπει να χρησιμοποιούνται αποκλειστικά από ορθοδοντικούς, κατά τον ίδιο τρόπο που μόνο εξειδικευμένοι χειρουργοί επιτρέπεται να χρησιμοποιούν προγράμματα υποβοήθησης της χειρουργικής επέμβασης (ρομποτικής).

Στην αόρατη αυτή ορθοδοντική μειονέκτημα είναι ότι ο νάρθηκας θα πρέπει να φοριέται επί 24ωρου βάσεως εκτός από την ώρα των γευμάτων, της στοματικής υγιεινής και άλλες εξαιρετικές περιστάσεις. Πλεονέκτημα είναι ότι ο ασθενής μπορεί να παρακολουθεί την πορεία της θεραπείας του και τη σταδιακή θετική αλλαγή της θέσης των δοντιών του μέχρι τελικά να αποκτήσει στοματική υγεία και ένα όμορφο χαμόγελο.

Όπως σε κάθε πρόβλημα που άπτεται της υγείας μας, εξαιρετικά σημαντική είναι η αρχική ορθή διάγνωση και η εκτίμηση της βαρύτητας του προβλήματος ούτως ώστε να ερευνηθεί εάν οι νάρθηκες όντως είναι σε θέση να διορθώσουν το συγκεκριμένο πρόβλημα. Αυτό είναι και πάλι ευθύνη του ειδικού. Όπως ήδη προαναφέρθηκε, αν μια θεραπεία είναι δύσκολη, η προσπάθεια διόρθωσης αποκλειστικά με νάρθηκες δεν είναι σκόπιμη. Κάτι τέτοιο θα διαρκούσε πολύ περισσότερο και το αποτέλεσμα δεν θα ήταν το επιθυμητό. Και φυσικά, μια θεραπεία μπορεί ενδεχομένως να γίνει με τον καλύτερο τρόπο με συνδυασμό ακίνητων μηχανισμών στην αρχή της και με διάφανους νάρθηκες προς το τέλος της θεραπείας.

Η διάρκεια της θεραπείας είναι ίδια ή λίγο μεγαλύτερη σε σχέση με την κλασική ορθοδοντική. Επειδή οι νάρθηκες αλλάζουν κάθε 4 εβδομάδες, τα ραντεβού με τον ορθοδοντικό είναι ανά μήνα.

Γενικά, όπως σε όλες τις νεοεμφανιζόμενες τεχνικές, οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να προσέχουν να είναι ενημερωμένοι και βεβαίως απαιτητικοί.